Participatie

Deze bouwsteen bestaat uit de volgende zaken:

1. Ondersteuning naar werk en participatie
2. Uitvoering Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo)
3. Uitvoering Tijdelijke ondersteuning noodzakelijke kosten (Tonk).

Ondersteuning naar werk en participatie
De gemeenten Nuenen en Son en Breugel hebben een aanpak gericht op de maximale ondersteuning van inwoners naar werk en participatie.
Dienst Dommelvallei en andere partijen zoals WSD waren actief in het CMD waar we gezamenlijk met de maatschappelijke organisaties en gemeentelijke collega’s werkten aan de ondersteuning van onze inwoners. We boden algemene maar ook specifieke ondersteuning van (doelgroep)inwoners naar werk en activering. 

Inburgering
De nieuwe Wet inburgering trad op 1 januari 2022 in werking. De verantwoordelijkheid voor de brede intake en het educatie-aanbod van inburgering ligt sindsdien bij de gemeenten. Dienst Dommelvallei neemt de inburgeringstaken over van de gemeenten met betrekking tot beleid, coördinatie en uitvoering. 
In 2021 trof het cluster Werk & Inkomen samen met de betrokken medewerkers van de gemeenten en ketenpartners de voorbereidingen voor deze nieuwe verantwoordelijkheden. We werkten de ervaringen met de rijkspilots inburgering uit in reguliere processen. Hiermee ondersteunen we vergunninghouders bij huisvesting, inkomensondersteuning, financieel ontzorgen, integratie en participatie in de maatschappij. Aansluitend werken we het onderwijsaanbod, monitoring, handhaving en afspraken met ketenpartners zoals de LEV-groep en vluchtelingenwerk verder uit. Het bestuurlijke traject voor het beleggen van de werkzaamheden en de financiële middelen bij Dienst Dommelvallei ronden we in 2022 af.

Subsidie Europees Sociaal Fonds (ESF)
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) kende in 2021 aan de gemeenten van de arbeidsregio Eindhoven een ESF-subsidie toe. Hier ging een uitvoerige administratieve controle bij Dienst Dommelvallei aan vooraf. Het Europees Sociaal Fonds (ESF) is het belangrijkste Europese middel om werkgelegenheid te ondersteunen, mensen aan werk te helpen en te zorgen voor eerlijke arbeidskansen. In overleg met de gemeenten gebruiken we deze subsidie voor lokale participatie- en integratie-activiteiten. Hiervoor dragen we in 2022 concrete projecten aan.

Lokaal samenwerkingsplan
In 2021 stelden we samen met de WSD een meerjarig lokaal samenwerkingsplan op. In de werkgroepen en tijdens reguliere activiteiten werkten we veel samen met ketenpartners in de CMD’s. We werkten de bestaande werkmethode Aanzet (diagnose vanuit een werksituatie) en Kansen/OAD (ontwikkelgerichte, arbeidsmatige dagbesteding) verder uit. We stelden bepaalde processtappen bij en dachten na over nieuwe werk- en begeleidingsmethoden. De inzet bij Het Goed in Nuenen is ook onderdeel van deze lokale samenwerking. De komende jaren scherpen we het lokaal samenwerkingsplan aan en blijven we verbeterslagen aanbrengen.
Door de corona-maatregelen en met name de lockdowns kregen diverse re-integratie trajecten noodgedwongen een andere invulling. We hebben de trajecten waar dat kon zoveel mogelijk normaal doorlopen. 

Samenwerking CMD's
In het Centrum Maatschappelijke Deelname werken veel lokale netwerkpartners met elkaar binnen het sociaal domein. In 2021 ondernamen we met de collega’s van de gemeente Nuenen extra activiteiten om de samenwerking te verbeteren. Het betrof onder meer het benutten van de lokale regelingen, meer multi-disciplinaire overleggen, werkvormen zoals de omgekeerde toets en de doorbraak methode verkennen en een belevingstour om elkaar en elkaars taakveld beter te leren kennen. In 2022 komt hier een vervolg op.
Op initiatief van de gemeenteraad van Son en Breugel neemt het cluster Werk en Inkomen van de afdeling Dienstverlening deel aan een nieuwe (netwerk)organisatiestructuur van het CMD. We werkten met de samenwerkingspartners aan een bedrijfsplan. Ook stelden we een gezamenlijk huisvestingsplan op voor de nieuwe CMD-locatie in het Dorpshuis in Son en Breugel.

Vakkundig aan het werk
In 2021 meldden we onze diagnose-werkmethode Aanzet aan voor het landelijk subsidieprogramma Vakkundig aan het werk van ZonMW. De ZonMW is een financieringsorganisatie van innovatie en onderzoek. We dienden een projectidee in en werkten vervolgens een projectvoorstel uit.
Na goedkeuring van het projectvoorstel starten we in april 2022 met het tweejarig onderzoek. De Universiteit van Tilburg valideert dan onze methode wetenschappelijk. We weten hierdoor hoe effectief ‘’Aanzet’’ is voor de re-integratie van inwoners. Ook krijgen we feedback over de verbetermogelijkheden. Daarnaast versterken we actief ons vakmanschap en presenteren we de methode aan andere gemeenten. 

Software applicatie Sociaal Domein 
In 2021 contracteerden we na een aanbestedingsprocedure de nieuwe software voor het sociaal domein. De conversie, implementatie en trainingen voor gebruikers liepen door tot de livegang in januari 2022. 
We kwamen bij de implementatie tot het inzicht dat de reguliere beheerlast toeneemt. Dit doordat het systeem complexer is ingericht en uit meerdere modules bestaat. In 2021 stelden de gemeenten hiervoor eenmalig € 31.440,- ter beschikking voor 2022. Op basis van de ervaringen met het nieuwe systeem bekijken we of er structureel meer nodig is voor het reguliere functioneel beheer.

Samenwerking handhaving en ondermijning
In samenwerking met ketenpartners voerden we handhavingstaken uit. Signalen van onder andere de basisregistraties, het inlichtingenbureau en gemeentelijke afdelingen pakten we op in het kader van de Participatiewet. 
Als deelnemer in het Regionaal Informatie- en Expertise Centrum (RIEC) wisselden we informatie van bijzondere rechtmatigheids- en ondermijningsonderzoeken uit. Het RIEC richt zich op de bestrijding van ondermijnende criminaliteit. In een aantal RIEC-casussen boekten we succes. Er loopt nog hoger beroep in een aantal casussen waardoor de uitkomst nog niet definitief is. Afhankelijk van de uitspraak volgt invordering.

Werkzaamheden bijstand
Er is een duidelijk verband tussen de complexiteit van bijstandsverzoeken en de benodigde toegenomen handhaving. Het aantal bezwaren tegen afwijzingen bijstandsaanvragen steeg van 14 in 2014 naar 40 in 2021. De procedure van bezwaar, naar eventueel beroep en hoger beroep kent een lange doorlooptijd. Dit jaar voerde voor het eerst een advocaat de gerechtelijke procedure namens ons uit bij een aantal RIEC-casussen,
De beide gemeenten stelden voor de werkzaamheden bijstand in 2021 eenmalig middelen beschikbaar. Door de aanhoudende werkzaamheden rondom bezwaar en beroep hebben we deze middelen in 2022 ook nodig. De resterende middelen (€ 79.000,-) nemen we mee naar 2022. Hierbij houden we rekening met ontwikkelingen zoals aantallen bijstandsontvangers, handhavingsactiviteiten en bezwaarprocedures.

Uitvoering Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo)
In 2021 voerden we de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo) uit. De regeling voorziet in de bijstand voor levensonderhoud en een kredietlening voor zelfstandige ondernemers. De looptijd van de regeling was van maart 2020 tot 1 oktober 2021 en verdeeld over vijf tranches. We behandelden 1.234 verzoeken in deze periode met hulp van externe inzet. We ondersteunden daarnaast samen met de WSD ondernemers door middel van coaching, advies, scholing en heroriëntatie. 
De komende 6 jaar richt het cluster Werk en Inkomen zich op de afronding van de regelingen. Het betreft de terugbetalingen van kredieten en onterecht ontvangen bijstand. De start van terugbetalen van kredieten stelde het ministerie eind 2021 uit naar medio 2022. 

Uitvoering Tijdelijke ondersteuning noodzakelijke kosten (Tonk)
De lokale ondersteuningsregeling Tijdelijke ondersteuning noodzakelijke kosten (Tonk) voerden we uit tot 1 november 2021. De Tonk is een vorm van bijzondere bijstand voor, door corona, financieel geraakte inwoners. Het gaat dan om een tegemoetkoming voor de woonlasten. Het ministerie gaf ons globale richtlijnen mee. Het cluster Werk en Inkomen zette deze richtlijnen vervolgens om naar gemeentelijke beleidsregels. Samen met de collega’s van Economische Zaken en het CMD creëerden we hiermee een vorm van individueel maatwerk voor deze doelgroep.