Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

Deze paragraaf geeft inzicht in de financiële positie van Dienst Dommelvallei. Hiervoor beschrijven en waarderen we de risico's. Vervolgens zetten we het totaal aan risico's af tegen de aanwezige weerstandscapaciteit.
Voor wat betreft het beleid over weerstandsvermogen en risicobeheersing hanteren we de uitgangspunten van de nota’s risicomanagement van de 3 gemeenten.
 
Als laatste worden de financiële kengetallen gepresenteerd. 

Corona
De gevolgen van de coronacrisis zijn, net als vorig jaar, zorgvuldig in kaart gebracht. De conclusie is ook dit jaar dat er geen risico's voor onze organisatie zijn als gevolg van de pandemie.

 

Coronavirus

 

 

Inventarisatie van de risico's

Terug naar navigatie - Inventarisatie van de risico's

In veel gevallen kunnen we de exacte waarde van een risico niet bepalen. Om de risico’s toch te kwantificeren, werken we met klassengemiddelden. Deze gemiddelden leiden tot de financiële gevolgen in onderstaande tabel. De risicowaarde bepalen we vervolgens aan de hand van de volgende berekening:

Risicowaarde (€) = Kans (%) x Gevolg (€)

Het totaal aan risicowaarden vormt de benodigde weerstandscapaciteit. Omdat niet alle risico’s zich tegelijk manifesteren rekenen we met een zekerheidspercentage van 90%.

Risico Kans in % Gevolg in € Risicowaarde in €
1. Interne gevolgen cybercriminaliteit/beveiligingsincident 70% 175.000 122.500
De organisatie kan geconfronteerd worden met cybercriminaliteit en/of met een beveiligingsincident. Recente voorbeelden, de IBD en incidenten in het land (bijvoorbeeld Hof van Twente) laten zien dat de kans hierop toeneemt. De gevolgen kunnen enorm zijn. Cybercriminaliteit is criminaliteit met ICT als middel én doelwit. Cybercriminaliteit is veelvoorkomend. Aan de ene kant wordt ICT steeds complexer, en aan de andere kant blijkt uit de benchmark dat we onder het gemiddelde zitten qua middelen. Beveiligingsincident is een inbreuk op de beveiliging, waarbij de beschikbaarheid, de integriteit of de vertrouwelijkheid van informatie in gevaar is of kan komen. Een beveiligingsincident kan ook onbewust worden veroorzaakt. De IBD geeft in het dreigingsbeeld 2021-2022 duidelijk het signaal af, dat de kans op beveiligingsincidenten toeneemt. Een ambtenaar, bestuurder of raadslid kan bedoeld of onbedoeld informatie verschaffen waar een kwaadwillende zijn voordeel mee kan doen (en de desbetreffende organisatie gedupeerd achterblijft). Informatie rond bestemmingsplannen, aanbestedingen, persoonsgegevens of veranderende regels kan zeer waardevol zijn. Het risico is aanwezig dat er extra kosten gemaakt moeten worden, die voortvloeien uit de inzet van extra mensen en ICT-middelen als gevolg van cybercriminaliteit/beveiligingsincidenten, waaronder datalekken. Voorbeelden zijn de inzet voor de afhandeling van het phishingincident, het invoeren van 2-factor-authenticatie en de uren van ICT t.b.v. het mitigeren van de risico's door de kwetsbaarheid Log4J.
2. Externe gevolgen cybercriminaliteit/beveiligingsincident 10% 1.000.000 100.000
Naast de interne gevolgen genoemd bij risico 1, loopt de organisatie ook het risico op mogelijk externe gevolgen. Onzorgvuldige omgang met persoonsgegevens en overtredingen van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) kunnen leiden tot aansprakelijkheidsstellingen van getroffenen of boetes van de privacytoezichthouder. Een boete wegens onzorgvuldig handelen met de privacy van inwoners zou bovendien leiden tot grote imagoschade. Het risico is aanwezig op extra kosten die voortvloeien uit boete Autoriteit Persoonsgegevens, imagoschade, aansprakelijkheidstellingen als gevolg van cybercriminaliteit/beveiligingsincidenten, waaronder datalekken.
3. Continuïteit bedrijfsvoering 50% 75.000 37.500
Er is een aantal factoren dat een risico vormt voor de continuïteit van de bedrijfsvoering, zoals: moeilijk kunnen invullen van vacatures a.g.v. krapte op de arbeidsmarkt, (lang) thuis werken, werkdruk, personele wisselingen, ziekteverzuim, inzet van externen. Deze risico's kunnen leiden tot vertraging in de bedrijfsvoering. Daarnaast kan het leiden tot hogere kosten door externe inhuur.
Subtotaal top 3 260.000
Overige risico's 127.500
Totaal 387.500
Totaal o.b.v. zekerheidspercentage (90%) 348.750

Het totaal aan overige risico's is € 127.500,-. Dit bestaat uit 4 risico's en een post onvoorzien.
De risico's "Belastingaangifte", "Contract GT Connect" en "Inkoop" zijn de belangrijkste risico's buiten de top 3.

Ten opzichte van de vorige jaarrekening is het totaal aan risico's met € 51.750,- toegenomen. De redenen hiervoor zijn:
- Verhogen risicowaarden "Interne en externe gevolgen cybercriminaliteit en beveiligingsincidenten".
De voormalige risico's "Cybercriminaliteit", "Beveiligingsincident" en "Algemene verordening gegevensbescherming" kenden veel overlap, zowel in oorzaak als mogelijke gevolgen. Daarom zijn deze drie risico's opnieuw beschreven en gecategoriseerd. De verhoging van de risicowaarde is het gevolg van het toenemen van de kans van optreden.
- Nieuw risico "Contract GT Connect".

Inventarisatie van de weerstandscapaciteit

Terug naar navigatie - Inventarisatie van de weerstandscapaciteit

De benodigde weerstandscapaciteit van € 348.750,- wordt volgens de verdeelsleutel belegd bij de gemeenten Geldrop-Mierlo, Nuenen en Son en Breugel. De gemeenten verwerken dit in hun paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing. De verdeling is als volgt.

Gemeente Percentage Bedrag
Geldrop-Mierlo 48% 167.400
Nuenen 30% 104.625
Son en Breugel 22% 76.725
Totale weerstandscapaciteit 100% 348.750


De weerstandsratio is de verhouding tussen benodigde en beschikbare weerstandscapaciteit. Omdat de beschikbare weerstandscapaciteit door de gemeenten wordt gevormd bedraagt de weerstandsratio automatisch 1.

Financiële kengetallen

Terug naar navigatie - Financiële kengetallen

Kengetallen geven inzicht in bepaalde onderdelen van de begroting of de balans en kunnen bijdragen aan het beoordelen van de financiële positie van de gemeenschappelijke regeling. Daarnaast bieden kengetallen de mogelijkheid om gemeenschappelijke regelingen onderling te vergelijken.

Een individueel kengetal zegt weinig over hoe de financiële positie van de dienst moet worden beoordeeld. De kengetallen moeten in samenhang bekeken worden, omdat ze alleen gezamenlijk en in hun onderlinge verhouding een beeld geven van de financiële positie van de dienst.
Een kengetal, of de ontwikkeling van een kengetal, is een weerspiegeling van het gevoerde beleid. Voor de provincie als toezichthouder hebben de kengetallen een signaleringswaarde. Ze kunnen worden betrokken bij het krijgen van een completer inzicht in de financiële situatie en risicopositie van een gemeenschappelijke regeling.

De volgende financiële kengetallen moeten in de paragraaf weerstandsvermogen opgenomen worden:

  • netto schuldquote;
  • netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen;
  • solvabiliteitsratio;
  • structurele exploitatieruimte;
  • belastingcapaciteit;
  • grondexploitatie.


De laatste 2 zijn voor Dienst Dommelvallei niet van toepassing en zijn daarom buiten beschouwing gelaten.

De toezichthouder hanteert geen normering, maar maakt gebruik van onderstaande signaleringswaarden.

Waarderingscijfer Minst risicovol Neutraal Meest risicovol
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen <90 90-130 >130
Solvabiliteitsratio >50 20-50 <20
Structurele exploitatieruimte >0 0 <0

Zie voor de onderlinge verhouding van de kengetallen bij conclusie.

Gerealiseerde en begrote kengetallen
Voor de kolommen realisatie is uitgegaan van de balans zoals opgenomen in de betreffende jaarrekening. De kengetallen voor de jaren 2022-2025 zijn afkomstig uit de Meerjarenbegroting 2022-2025.

Omschrijving Realisatie Begroting
2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025
Netto schuldquote 13% 14% 12% 20% 12% 8% 4%
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen 13% 14% 12% 20% 12% 8% 4%
Solvabiliteitsratio 8% 6% 16% 9% 12% 16% 21%
Structurele exploitatieruimte 1% 0% 1% 0% 0% 0% 0%


Hieronder een korte toelichting per kengetal:
Netto schuldquote (zowel gecorrigeerd als niet gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen).

Netto schuldquote


De netto schuldquote weerspiegelt het niveau van de schuldenlast van de dienst ten opzichte van de eigen middelen en geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie. Om inzicht te krijgen in hoeverre er sprake is van doorlenen wordt de netto schuldquote in- en exclusief doorgeleende gelden weergegeven (netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen). 

Solvabiliteitsratio

Solvabiliteitsratio


De solvabiliteitsratio geeft inzicht in de mate waarin Dienst Dommelvallei in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Onder de solvabiliteitsratio wordt het eigen vermogen als percentage van het balanstotaal verstaan.

Structurele exploitatieruimte

Structurele exploitatieruimte


Deze is van belang om te kunnen beoordelen welke structurele ruimte de dienst heeft om de eigen lasten te dragen, of welke structurele stijging van de baten of structurele daling van de lasten daarvoor nodig is.

Conclusie

Netto schuldquote (zowel gecorrigeerd als niet gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen).
Dienst Dommelvallei heeft op dit moment geen opgenomen en geen doorgeleende geldleningen met een looptijd van langer dan 1 jaar. De schulden van Dienst Dommelvallei zijn beperkt omdat de investeringen in maximaal 5 jaar worden afgeschreven en op die manier gedekt worden door de jaarlijkse bijdrage van de gemeenten. De eventuele tekorten aan liquide middelen worden opgevangen met kortlopende leningen.
De investeringen van de dienst komen vooral uit het informatieplan. De netto schuldquote verbetert de komende jaren omdat (de meerjarige) investeringen uit het informatieplan elk jaar opnieuw voor 1 jaar bij de begroting geraamd worden.

Solvabiliteitsratio

De dienst heeft via de reserve P&O een beperkt eigen vermogen en daardoor een lage solvabiliteitsratio. Het eigen vermogen, om aan de financiële verplichtingen te voldoen, is onderdeel van het eigen vermogen van de deelnemende gemeenten.
De stijging van deze ratio wordt veroorzaakt door de afname van de geraamde afschrijvingslasten. Ook weer omdat (de meerjarige) investeringen uit het informatieplan elk jaar opnieuw voor 1 jaar in de begroting geraamd worden.

Structurele exploitatieruimte
De structurele exploitatieruimte is 2% omdat de jaarrekening sluit met een positief resultaat. In de inleiding van deze jaarstukken vindt u de bestemming van het resultaat.

 

Groei financieel