Deze paragraaf geeft inzicht in de financiële positie van Dienst Dommelvallei. Hiervoor beschrijven en waarderen we de risico's. Vervolgens zetten we het totaal aan risico's af tegen de aanwezige weerstandscapaciteit.
Voor wat betreft het beleid over weerstandsvermogen en risicobeheersing hanteren we de uitgangspunten van de nota’s risicomanagement van de 3 gemeenten.
Als laatste worden de financiële kengetallen gepresenteerd.
Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing
Inventarisatie van de risico's
Terug naar navigatie - Inventarisatie van de risico'sIn veel gevallen kunnen we de exacte waarde van een risico niet bepalen. Om de risico’s toch te kwantificeren, werken we met klassengemiddelden. Deze gemiddelden leiden tot de financiële gevolgen in onderstaande tabel. De risicowaarde bepalen we vervolgens aan de hand van de volgende berekening:
Risicowaarde (€) = Kans (%) x Gevolg (€)
Het totaal aan risicowaarden vormt de benodigde weerstandscapaciteit. Omdat niet alle risico’s zich tegelijk manifesteren rekenen we met een zekerheidspercentage van 90%.
| Risico (bepaling risicowaarde) | Risicowaarde begroting 2026 | Risicowaarde jaarrekening 2024 | Risicowaarde jaarrekening 2023 |
|---|---|---|---|
| 1. Cyberrisico's (50% x € 375.000) | 187.500 | 187.500 | 187.500 |
| De informatiebeveiligingsdienst van de VNG waarschuwt dat overheden risico lopen op schade door mogelijke cyberaanvallen. Landelijk zien we een toename van meldingen van ransomware met verwoestende gevolgen en een groeiend aantal geregistreerde kwetsbaarheden in software. Dit kan leiden tot verstoring van essentiële diensten, identiteitsdiefstal, financiële fraude en verlies van vertrouwen bij inwoners. Gemeenten hebben de afgelopen jaren regelmatig te maken gehad met incidenten bij derden, waarvan de gevolgen merkbaar waren binnen hun eigen gemeente. Voor veel kritische processen levert Dienst Dommelvallei diensten via de gemeenschappelijke regeling. Binnen deze processen loopt de gemeente het risico waardevolle informatie te verliezen of schade te lijden als informatie niet meer beschikbaar is. Cybercriminaliteit is een risico, met aanzienlijke gevolgen voor de bedrijfsvoering en inwoners. De snelle ontwikkelingen op het gebied van digitalisering en de achterblijvende implementatie van informatiebeveiligings- en privacywetgeving maken dit tot een risico. | |||
| 2. Continuïteit bedrijfsvoering (70% x € 175.000) | 122.500 | 122.500 | 52.500 |
| Er is een aantal factoren dat een risico vormt voor de continuïteit van de bedrijfsvoering, zoals: moeilijk kunnen invullen van vacatures a.g.v. krapte op de arbeidsmarkt, (lang) thuis werken, werkdruk, personele wisselingen, ziekteverzuim, inzet van externen. Deze risico's kunnen leiden tot vertraging in de bedrijfsvoering. Daarnaast kan het leiden tot hogere kosten door externe inhuur. | |||
| 3. Inkoop (50% x € 75.000) | 37.500 | 37.500 | 37.500 |
| - Als gevolg van het niet juist hanteren van de aanbestedingsplicht kan een marktpartij rechtsmiddelen aanwenden tegen een gunningsbesluit. Dit leidt tot een vertraging met financiële en juridische gevolgen; - Niet rechtmatige inkopen kunnen bovendien leiden tot een afkeuring op de rechtmatigheid door het dagelijks bestuur. Hierdoor bestaat de kans op negatieve publiciteit; - Contracten kunnen stilzwijgend verlengd worden tegen ongunstige voorwaarden. Of door het niet bundelen van opdrachten worden besparingsmogelijkheden niet benut. | |||
| Subtotaal top 3 | 347.500 | ||
| Overige risico's | 122.500 | ||
| Totaal | 470.000 | ||
| Totaal o.b.v. zekerheidspercentage (90%) | 423.000 |
Het totaal aan overige risico's is € 122.500,-. Dit bestaat uit drie risico's en een post onvoorzien.
Inventarisatie van de weerstandscapaciteit
Terug naar navigatie - Inventarisatie van de weerstandscapaciteitDe benodigde weerstandscapaciteit van € 423.000,- wordt volgens de verdeelsleutel belegd bij de gemeenten Geldrop-Mierlo, Nuenen en Son en Breugel. De gemeenten verwerken dit in hun paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing. De verdeling is als volgt:
| Gemeente | Percentage | Bedrag |
|---|---|---|
| Geldrop-Mierlo | 48% | 203.040 |
| Nuenen | 30% | 126.900 |
| Son en Breugel | 22% | 93.060 |
| Totale weerstandscapaciteit | 100% | 423.000 |
De weerstandsratio is de verhouding tussen benodigde en beschikbare weerstandscapaciteit. Omdat de beschikbare weerstandscapaciteit door de gemeenten wordt gevormd bedraagt de weerstandsratio automatisch 1.
Financiële kengetallen
Terug naar navigatie - Financiële kengetallenKengetallen geven inzicht in bepaalde onderdelen van de begroting of de balans en dragen bij aan het beoordelen van de financiële positie van de gemeenschappelijke regeling. Daarnaast bieden kengetallen de mogelijkheid om gemeenschappelijke regelingen onderling te vergelijken.
Een individueel kengetal zegt weinig over hoe de financiële positie van de dienst moet worden beoordeeld. De kengetallen moeten in samenhang bekeken worden omdat ze alleen gezamenlijk en in hun onderlinge verhouding een beeld geven van de financiële positie van de dienst. Een kengetal, of de ontwikkeling van een kengetal, is een weerspiegeling van het gevoerde beleid. Voor de provincie als toezichthouder hebben de kengetallen een signaleringswaarde. Ze kunnen worden betrokken bij het krijgen van een completer inzicht in de financiële situatie en risicopositie van een gemeenschappelijke regeling.
De volgende financiële kengetallen moeten in de paragraaf weerstandsvermogen opgenomen worden:
- netto schuldquote;
- netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen;
- solvabiliteitsratio;
- structurele exploitatieruimte;
- belastingcapaciteit;
- grondexploitatie.
De laatste 2 zijn niet van toepassing en laten we buiten beschouwing.
De toezichthouder hanteert geen normering, maar maakt gebruik van onderstaande signaleringswaarden:
| Waarderingscijfer | Minst risicovol | Neutraal | Meest risicovol |
|---|---|---|---|
| Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen | <90 | 90-130 | >130 |
| Solvabiliteitsratio | >50 | 20-50 | <20 |
| Structurele exploitatieruimte | >0 | 0 | <0 |
Gerealiseerde en begrote kengetallen
Voor de kolommen realisatie is uitgegaan van de balans zoals opgenomen in de betreffende jaarrekening. Het kengetal voor 2025 is afkomstig uit de meerjarenbegroting 2025-2028. De kengetallen voor 2026-2029 zijn afkomstig uit voorliggende meerjarenbegroting.
| Omschrijving | Realisatie | Begroting | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | |
| Netto schuldquote | 14% | 7% | 2% | 10% | 7% | 6% | 3% | 1% |
| Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen | 14% | 7% | 2% | 10% | 7% | 6% | 3% | 1% |
| Solvabiliteitsratio | 9% | 16% | 27% | 8% | 5% | 5% | 7% | 8% |
| Structurele exploitatieruimte | 1% | 1% | 2% | 0% | 0% | 0% | 0% | 0% |
Conclusie kengetallen
Netto schuldquote (zowel gecorrigeerd als niet gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen)
Dienst Dommelvallei heeft op dit moment geen opgenomen en geen doorgeleende geldleningen met een looptijd van langer dan 1 jaar. Uit de financieringsbehoefte van de paragraaf Financiering blijkt dat er de komende jaren waarschijnlijk, voor een beperkt bedrag, een langlopende lening aangetrokken moet worden. De schulden blijven beperkt omdat de investeringen in maximaal 5 jaar worden afgeschreven en op die manier gedekt worden door de jaarlijkse bijdrage van de gemeenten. De eventuele tekorten aan liquide middelen worden in eerste instantie opgevangen met kortlopende leningen. De investeringen van de dienst komen vooral uit het informatieplan. De netto schuldquote verbetert de komende jaren omdat (de meerjarige) investeringen uit het informatieplan elk jaar opnieuw voor 1 jaar bij de begroting geraamd worden.
Solvabiliteitsratio
De dienst heeft via de reserve P&O een beperkt eigen vermogen en daardoor een lage solvabiliteitsratio. De daling van deze ratio wordt veroorzaakt door een toename van de vlottende activa.
Structurele exploitatieruimte
De structurele exploitatieruimte vanaf 2025 is 0%, omdat de bijdrage van de deelnemende gemeenten gebaseerd wordt op het jaarlijkse saldo van baten en lasten.
Hieronder een korte toelichting per kengetal:
Netto schuldquote (zowel gecorrigeerd als niet gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen)
De netto schuldquote weerspiegelt het niveau van de schuldenlast van de dienst ten opzichte van de eigen middelen en geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie. Om inzicht te krijgen in hoeverre er sprake is van doorlenen wordt de netto schuldquote in- en exclusief doorgeleende gelden weergegeven (netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen).
Solvabiliteitsratio
De solvabiliteitsratio geeft inzicht in de mate waarin Dienst Dommelvallei in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Onder de solvabiliteitsratio wordt het eigen vermogen als percentage van het balanstotaal verstaan.
Structurele exploitatieruimte
Deze is van belang om te kunnen beoordelen welke structurele ruimte de dienst heeft om de eigen lasten te dragen, of welke structurele stijging van de baten of structurele daling van de lasten daarvoor nodig is.